دست‌های لرزانت را به من بده مادر بزرگ

به دنبال مقصران اصلی

در مبتلایان به پارکینسون، سلول‌های عصبی در مغز به مرور زمان از بین می‌رود. در واقع بسیاری از علائم این بیماری به‌دلیل فقدان سلول‌های عصبی کافی است که نوعی ماده شیمیایی موسوم به دوپامین را در مغز تولید می‌کند. با پایین‌آمدن مقدار دوپامین در مغز، برخی فعالیت‌های غیرمعمول در مغز رخ می‌دهد که در نهایت به بروز علائم پارکینسون می‌انجامد. علاوه بر این، ژنتیک و سابقه خانوادگی، عوامل محیطی مانند قرارگیری در معرض سموم و انواع حشره‌کش‌ها، برخی توده‌های موجود در سلول‌های مغز از جمله عوامل پرخطری است که خطر ابتلا به پارکینسون را افزایش می‌دهد. این بیماری بیش از هر سنی در دوران میانسالی و 60 سال به بالا احتمال شکل‌گیری دارد. علاوه بر این مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به پارکینسون هستند.

با پارکینسون آشنا شوید

معمولا هر بیماری با علائم خاصی تظاهر می‌کند و شدت پارکینسون نیز به دلیل پیش‌روندگی‌اش در مراحل مختلف فرق می‌کند. در مراحل اولیه این بیماری، صورت فرد علامت خاصی نشان نمی‌دهد یا اندام‌ها هنگام راه‌رفتن مرتعش نمی‌شوند. کلام فرد آرام و شمرده است و علایم در گذر زمان تشدید می‌شود. هر چند بیماری پارکینسون قابل درمان نیست، اما داروهایی که پزشکان برای مبتلایان تجویز می‌کنند تا حد قابل‌توجهی علائم را تخفیف می‌دهد و کیفیت زندگی افراد را بهبود می‌بخشد. از سوی دیگر، پزشک ممکن است با توجه به شرایط، بیمار را برای تنظیم نقاطی از مغز تحت عمل جراحی قرار دهد. نشانه‌های پارکینسون در هر فرد با فرد دیگر فرق دارد و علائم اولیه معمولا خفیف هستند و فرد هرگز متوجه وجود بیماری نمی‌شود.

لرزش اندام‌ها از شایع‌ترین علائم پارکینسون به شمار می‌رود که اغلب در ناحیه دست‌ها و انگشتان ایجاد می‌شود. این حالت بویژه هنگام استراحت بیشتر رخ می‌دهد. به مرور زمان، بیماری پارکینسون از توانایی حرکت فرد می‌کاهد، حرکات اندام‌ها کند‌می‌شود و افراد حتی در انجام ساده‌ترین کارهای روزمره خود نیز دچار مشکل می‌شوند. سفت‌شدن عضلات بدن از دیگر علایمی است که دامنه حرکت ماهیچه‌ها را محدود می‌کند و باعث بروز درد می‌شود. مبتلایان ممکن است به دلیل ابتلا به این بیماری اندامی خمیده پیدا کنند و در حفظ تعادل دچار مشکل شوند. از سوی دیگر، توانایی افراد در انجام برخی کارها و حرکات مانند پلک‌زدن، خندیدن یا تکان ‌دادن دست‌ها دشوار می‌شود. از جمله علائم بیماری پارکینسون می‌توان به مشکلات ایجاد شده در نحوه تکلم بیماران اشاره کرد؛ کلام آنها گاهی نرم و گاه سریع، مبهم و گاه با شک و تردید پیش از بیان کلمات همراه است.

ورزش و فعالیت بدنی

ورزش‌ کردن علاوه بر این‌که ماهیچه‌های بدن را تقویت می‌کند و به مرور باعث کاهش لرزش اندام‌ها می‌شود، انعطاف‌پذیری عضلات و تعادل بدن را افزایش می‌دهد. ورزش و تحرک بدنی همچنین وضع روحی بیماران را بهبود می‌بخشد و افسردگی و اضطراب ناشی از بیماری را در آنها کاهش می‌دهد. آموختن حرکات ورزشی مفید برای مبتلایان باید تحت نظر متخصص طب فیزیکی صورت گیرد تا از پیاده‌روی، ایروبیک در آب و حرکات کششی نهایت استفاده را ببرند. فیزیوتراپی در بهبود مشکلات تعادلی، ضعف در هماهنگی اندام‌ها، خستگی، درد، نوع راه‌رفتن، بی‌تحرکی و ضعف ماهیچه‌های بدن کمک زیادی به بیماران می‌کند.

دارو و درمان

بیماری پارکینسون درمان‌پذیر نیست و پزشکان تاکنون نتوانسته‌اند درمان قطعی برای آن بیابند. راهکارهای ارائه‌شده علائم بیماری را تا حد زیادی بهبود می‌بخشد و به بیماران کمک می‌کند بیماری خود را مدیریت کنند و در اوضاع وخیم‌تر، پزشکان عمل جراحی را توصیه می‌کنند. تغییرات سبک زندگی مانند انجام حرکات ورزشی بویژه ورزش‌های هوازی و فیزیوتراپی به منظور بالابردن تعادل و ایجاد کشش از اهمیت بالایی برخوردار است. داروهایی که برای این بیماران تجویز می‌شود، مشکلات آنها در راه‌رفتن و حفظ تعادل و لرزش اندام‌ها را بهبود می‌بخشد و به بیماران کمک می‌کند کیفیت زندگی بهتری را تجربه کنند.

مراقبت‌های روزانه

در مراحل پایانی بیماری، فرد مبتلا تعادل عضلات خود را به مرور از دست می‌دهد و همین امر باعث می‌شود با کوچک‌ترین ضربه هنگام راه‌رفتن یا نشستن تعادل خود را از دست بدهد. هنگام نشستن بهتر است دور پاهای بیمار بالش یا چیز دیگری را به صورت U شکل قرار دهید تا مانع از بر هم خوردن تعادلش شود. بیماران باید از حمل اجسام هنگام راه‌رفتن خودداری کنند. همچنین عقب‌عقب راه‌رفتن احتمال افتادن و بر هم خوردن تعادل آنها را افزایش می‌دهد.

انجام برخی فعالیت‌های روزمره مانند غذا‌خوردن، حمام‌کردن و نوشتن برای مبتلایان به پارکینسون دشوار است و متخصصان با ارائه راهکارهای درمانی می‌توانند فعالیت‌های روزمره را برای آنها ساده‌تر کنند. ماساژدرمانی جزو درمان‌های به ظاهر ساده‌ای است که از کشش ایجادشده در ماهیچه‌ها می‌کاهد و آنها را آرام می‌کند. علاوه بر این، طب‌سوزنی توسط پزشک متخصص نیز درد ناشی از بیماری را کاهش می‌دهد.

تغذیه سالم

مبتلایان به پارکینسون بعد از تشخیص بیماری باید تحت نظر پزشک معالج قرار بگیرند تا بر اساس دستورات تجویزشده، بتوانند بهتر زندگی کنند. مصرف رژیم غذایی سالم و متعادل شامل میوه‌ها، سبزیجات و غلات، مواد غذایی سرشار از فیبر و مصرف مایعات کافی در طول روز از بروز یبوست و تشدید وضع بیماران جلوگیری می‌کند. رژیم غذایی متعادل همچنین مواد مغذی لازم برای بدن از قبیل اسیدهای چرب امگا3 را که برای بیماران مبتلا به پارکینسون مفید است، تامین می‌کند. مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین از جمله قهوه و چای سیاه و سبز به کاهش پیشرفت بیماری کمک می‌کند.

مترجم: ندا اظهری / سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)