به این ترتیب که این ترکیبات به هم چسبیده و به صورت یک سنگ در میآید. اندازه سنگها از یک دانه شن تا یک توپ گلف متغیر است. بیشتر سنگها داخل کلیهها تشکیل و سنگهای ریز معمولا بدون بروز مشکل خاصی از دستگاه ادراری دفع میشوند، اما سنگهای بزرگتر درد شدیدی ایجاد میکنند که آن را با درد زایمان مقایسه کردهاند. حدود 70 تا 80 درصد این سنگها از اگزالات کلسیم تشکیل میشوند و در بین آقایان رواج بیشتری دارند. در این مطلب 8 علامت نشاندهنده وجود سنگ کلیه را بیان میکنیم.
عوامل موثر در تشکیل سنگ کلیه
به طور طبیعی، ادرار حاوی ترکیبات شیمیایی است که مانع از تشکیل سنگ کلیه میشود، اما برخی افراد بیشتر در معرض این مشکل قرار میگیرند و عوامل متعددی از جمله مصرف مواد غذایی حاوی اگزالات کلسیم یا اسید اوریک، عدم مصرف کافی مایعات، مسدود شدن مجاری ادرار، برخی بیماریهای متابولیک، عفونتهای ادراری، مصرف زیاد ویتامین C و D و مصرف برخی داروها باعث بروز سنگ کلیه میشوند. البته در برخی موارد دلیل خاصی برای بروز این مشکل یافت نمیشود.
علائم سنگ کلیه
نیاز مکرر به دستشویی رفتن و احساس درد در حین ادرار: سنگ کلیه بیشتر در بین آقایان و از سن بیست و هشت سالگی دیده میشود. این مشکل در افرادی که در شرایط آب و هوایی گرم زندگی میکنند رایجتر است. نیاز مستمر به دستشویی رفتن یکی از علائم اصلی سنگ کلیه محسوب میشود. این مشکل با احساس درد در کمر همراه است که در نتیجه جابهجایی سنگ در حالبها بروز میکند. به عقیده متخصصان عبور سنگ بسیار دردناک بوده و امکان دارد براحتی باعث ایجاد عفونت مجاری ادراری شود. بنابراین اگر شبها و وقت و بیوقت نیاز به دستشویی پیدا میکنید و در حین دفع احساس درد شدیدی دارید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
درد کمر: افرادی که از سنگ کلیه رنج میبرند از درد شدید در پشت و بخصوص در پهلوها و درست در نقاطی که کلیهها قرار دارند شکایت میکنند. امکان دارد که درد به سمت پایین شکم و تا کشاله ران و کمر و پشت نیز سرایت کند. این درد پیچشی، تیرکشنده و بسیار آزاردهنده است.
وجود خون در ادرار: ادرار افرادی که از سنگ کلیه رنج میبرند در اغلب موارد به رنگ صورتی، قرمز و قهوهای است. بتدریج که این سنگها بزرگتر شده و پیشابراه را مسدود میکنند، رنگ ادرار نیز تغییر کرده و از زرد شفاف به رنگ قرمز متمایل میشود که به آن «هماچوری» یا خون در ادرار گفته میشود. وجود خون در ادرار طبیعی نیست و در صورت مشاهده آن باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه شود.
حالت تهوع و استفراغ: در صورت وجود سنگ در کلیه علائمی مانند حالت تهوع یا دلدرد به قدری شدید است که فرد دچار استفراغ میشود. این حالت به دو دلیل بروز میکند. اول: به سبب اینکه استفراغ به دلیل درد شدید رد شدن سنگ کلیه ایجاد میشود. دوم: به این دلیل که کلیهها وظیفه دفع ضایعات از بدن را به عهده دارند. زمانی که اختلالی در کار این اعضا بروز میکند یا به دلیل سنگ کلیه دچار انسداد میشوند، بدن از استفراغ به عنوان تنها روش خلاصشدن از شر سموم استفاده میکند.
ادرار با بوی تند و زننده: علاوه بر تغییر رنگ ایجاد شده، بوی ادرار افرادی که از سنگ کلیه رنج میبرند نیز به دلیل وجود ترکیبات شیمیایی سخت یا توکسینهای موجود در آن تند و زننده میشود. این ترکیبات شیمیایی موجود در ادرار به جای دفع شدن در بدن باقی میمانند و به هم چسبیده و به سنگ کلیه تبدیل میشود.
دشواری در نشستن: در بیشتر موارد، اگر سنگهای کلیه بزرگ شده باشند، فرد بیمار نمیتواند بنشیند یا راحت بخوابد. به دلیل اینکه سنگها باعث ایجاد فشار و درد در کلیهها میشوند. به همین دلیل افرادی که دچار سنگ کلیه هستند اغلب سرپا میایستند و در این وضع درد کمتری احساس میکنند.
تب و لرز: اگر سنگ کلیه درمان نشود باعث بروز تب (خفیف یا شدید) و در پی آن لرز میشود. امکان دارد که این مشکل از عفونت مجاری ادرار باشد که در این صورت بیمار باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کند. در حالت کلی تب و لرز نشان از وجود مشکل در سلامت بدن است که باید مورد بررسی قرار گیرد.
ورم کلیهها و شکم: ممکن است سنگهای بزرگ کلیه راه دفع و عبور ادرار را بگیرند و به این ترتیب کلیهها به طور دردناکی ورم کنند. همانطور که میدانید کلیهها در دو طرف ستون مهرهها و کمی پایینتر از قفسه سینه در نزدیکی کمر قرار دارند. زمانی که این اعضا دچار التهاب میشود، این التهاب و تورم در ناحیه شکم و کشاله ران نیز مشاهده میشود.
چگونه میتوان از تشکیل سنگکلیه پیشگیری کرد؟
درست است که کلیه برخی افراد سنگساز است، اما به طور کلی میتوان با کارهای سادهای از تشکیل این سنگها پیشگیری کرد.
برای این کار بهتر است روزانه یک و نیم تا دو لیتر آب بنوشید. اگر شبها برای رفتن به دستشویی از خواب بیدار میشوید یک لیوان آب بنوشید. حواستان باشد که بعد از ورزش یا غذا خوردن نیز به میزان کافی آب مصرف کنید. اگر سنگ اگزالات کلسیم دارید، بهتر است به میزان دریافت کلسیم از طریق مصرف مواد غذایی دقت کنید و از مصرف مواد غذایی سرشار از اگزالات مانند چای یا شکلات بپرهیزید. در جذب ویتامینC احتیاط کنید. میزان دریافتی ویتامین C برای شما روزانه 4 گرم است. از مصرف زیاد داروهای ضداسید بپرهیزید. توجه داشته باشید که ویتامین6 B(حداکثر 50 میلی گرم در روز) از تشکیل سنگهای اگزالات کلسیم پیشگیری میکند. تا حد امکان مصرف پروتئین و نمک را کاهش دهید. اگر از سنگهای ادراری اسید اوریک رنج میبرید مصرف گوشت قرمز را به حداقل برسانید.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد