تا پیش از این همواره نسبت به تأمین امنیت رایانه خود نگران بودیم که مبادا به ویروس جدیدی آلوده شود و اطلاعات ضروری و حساس ما را در خطر سرقت و نابودی قرار دهد، اما باگذشت زمان و پیشرفت روزافزون دستگاه های قابل حمل از جمله گوشی های هوشمند و تبلت ها، هدفی تازه برای تهدیدهای ویروسی و بدافزاری شده اند.
این بدافزارها پس از نصب بر روی گوشی قربانی ابزار کاربر را «روت» می کنند و خود را به عنوان یک برنامه کاربردی اصلی سیستمی معرفی می کنند که با این کار حذف آنها تقریباً غیرممکن می شود.روت در لغت به معنای ریشه و اصطلاحاً روت کردن به زبان ساده یعنی دسترسی ریشه ای به دستگاه اندروید است.
وقتی گوشی را برای اولین بار روشن می کنید در قسمت تنظیمات یا Settings می توانید گزینه های زیادی را به دلخواه خود تغییر دهید اما این تنظیمات تنها چیزهایی هستند که سازنده گوشی اجازه تغییر در آنها را داده است. حال آن که با روت کردن می توانید هر تغییری که دلتان خواست در تلفن همراه بدهید.
این نوع از بدافزارها همان طور که از نامشان مشخص است ابزاری هستند که آگهی ها را به صورت ناخواسته در محیط کاربری دستگاه به نمایش می گذارند که با اضافه شدن اهداف جاسوسی به این بدافزارها از آنها به عنوان تروجان هم نام برده می شود که نشان از هوشمندی و پیشرفته بودن آنها دارد.
نوع نگرش این گونه از بدافزارها بدعتی جدید در تولید بدافزارهای گوشی های هوشمند ایجاد کرده که در حال پیشرفت و بهبود در زمینه های خرابکارانه و فرآیندهای جاسوسی بر روی گوشی های هوشمند خواهد بود.
در رابطه با پیشرفت این بدافزار باید اشاره کرد که نسخه های قدیمی تر این نوع بدافزارها، کاربر را مجبور به نصب برنامه آلوده می نمود در حالی که در نسخه های جدیدتر به صورتی مخفیانه و چراغ خاموش در پس زمینه محیط کاربری دستگاه به کار خود ادامه می دهند.
هرچند که نوع فعالیت این گونه از برنامه های کاربردی به نمایش درآوردن آگهی است اما آگهی افزارها، دسترسی به روت سیستم عامل دستگاه را، در اختیار می گیرند که این کار باعث می شود تا آزادی عمل بیشتری را در برآوردن نیازهای بدافزار داشته باشند اما نکته مهمی که وجود دارد در عملکرد مخفیانه آنهاست که کاربر متوجه نمی شود دستگاه او آلوده شده یا نشده است.
در مورد دسترسی به روت سیستم عامل دستگاه نیز باید گفت که با این قابلیت، بدافزار مجوز دسترسی به فایل های دیگر برنامه های کاربردی موجود در سیستم و همچنین اطلاعات حساس کاربر را خواهد داشت که به بدافزار یک اجازه قانونی در خواندن و نوشتن در دایرکتوری سیستم را می دهد درحالی که در شرایط معمول این نوع از سطح دسترسی به هیچ برنامه کاربردی داده نمی شود.
براساس تحلیل های انجام گرفته بیشترین تعداد تشخیص این بدافزار مربوط به کشورهای ایران، آلمان، آمریکا، روسیه، هندوستان، جامایکا، سودان، برزیل، مکزیک و اندونزی است. انتظار می رود این نوع از ابزارهای تبلیغاتی باگذشت زمان پیشرفت هایی را در زمینه اهداف خود به دست آورند.
نحوه عملکرد این بدافزار:
پس از اینکه یکی از بدافزارهای این خانواده، کنترل دسترسی را در دست گرفت و دستگاه را روت نمود از کاربر می خواهد تا سرویس دسترسی را فعال نماید که از قضا این درخواست گمراه کننده بوده و موجب فریب کاربر می شود.
این بدافزار از کاربر می خواهد برای افزایش سرعت دستگاه گزینه ای را فعال نماید و در ادامه توضیحی از عملکرد این تنظیمات به کاربر ارائه می دهد.
این برنامه به شما دروغ هایی در مورد ویژگی های دسترسی و نحوه عملکرد خود می گوید؛ یعنی نه تنها برنامه های کاربردی فعال در پس زمینه گوشی را متوقف نمی کند بلکه سرعت پردازش گوشی شما را نیز افزایش نخواهد داد.
سپس با بیان اینکه «آسوده خاطر باشید» و «این سرویس را فعال کنید»، «هیچ جای نگرانی نیست» و «اعتماد کنید» کاربر را فریب می دهد. در واقع این فرآیند نیازمند تعامل با کاربر خواهد بود تا این سرویس فعال شود اما پس از اینکه کاربر گزینه مورد نظر را فعال کند برنامه مخرب به صورت خودکار شروع به نصب شدن بر روی سیستم قربانی خواهد کرد.
پس از نصب برنامه آلوده یک تبلیغ به صورت صفحه باز شونده (pop-up) برای قربانی به نمایش گذاشته می شود که مربوط به یک برنامه کاربردی متفاوت است. زمانی که قربانی صفحه باز شونده را رد می کند برنامه کاربردی شروع به دانلود می کند.
به محض اینکه دانلود برنامه کاربردی به اتمام رسید بدافزار از سرویس دسترسی برای تائید تمام مجوزهای موردنیاز برنامه کاربردی بهره می گیرد و این برنامه را بدون دخالت کاربر شروع به نصب می نماید.
با توجه به مطالب گفته شده پس از قرارگیری این بدافزار در گوشی قربانی امکان حذف آن تقریباً وجود ندارد و تنها راهکار این است که کاربر باید دستگاه خود را تعویض نماید.
راهکارهای پیشگیری از این بدافزارها:
از لینک ها و پیام های متنی ارسال شده به E-mail ها و شبکه های اجتماعی پیروی نکنید، این لینک ها ممکن است شما را به وب سایت ها و APK های مخرب هدایت کند.
انتخاب صحیح و درست در برگزیدن و نصب برنامه های کاربردی باید انجام گیرد. بهتر است قبل از نصب برنامه ها تحقیقات اندکی بر روی آنها صورت گیرد و همچنین اجازه دسترسی های مورد نیاز برنامه ها بررسی شود که اگر فراتر از حد موردنیاز بود نباید آن برنامه نصب می شود.
به گزارش ایرنا، به پیام های غیرمتعارفی که نیازمند دریافت مجوز از جانب کاربر هستند بدون مطالعه متن کامل آن پاسخ مثبت ندهید و حتماً این گونه پیام هایی که با استفاده از مهندسی اجتماعی اشخاص را ترغیب می کنند را شناسایی کنید.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد