«نه» به پول «آری» به فرهنگ

با این تفکر سایت واژه‌یاب را می‌توان یک استارت‌آپ موثر در این زمینه برشمرد. این سایت با ارائه آنلاین گنجینه فرهنگ لغات فارسی سعی در برآورده کردن نیاز کاربر ایرانی در فضای آنلاین دارد. به بهانه رشد واژه‌یاب با حسین سالمی‌نژاد به گفت‌و‌گو نشستیم.

یک شروع شاعرانه

سال 89 حسین و یکی از دوستانش که به شعر علاقه دارند تصمیم می‌گیرند وبسایتی راه‌اندازی کنند تا برای شاعران قافیه‌یابی کند.

حسین می‌گوید: «سایت واژه‌یاب را راه انداختیم تا شاعران بتوانند به آن مراجعه و با وارد کردن یک لغت، قافیه‌های هم آهنگ با آن را پیدا کنند.

برای این کار از بانک لغتنامه معین استفاده کردیم. این سایت ابزار کاربردی برای شاعرها بود، اما استقبالی از آن نشد و تصمیم گرفتیم کاربری سایت را عوض کنیم.»

به محض این‌که کاربری سایت عوض می‌شود بازدیدها از سایت چند برابر می‌شود. حسین در این باره می‌گوید:

«اوایل سال 90 به‌صورت رسمی واژه‌یاب جدید را راه انداختیم و با اتصال آن به پایگاه داده‌ای متشکل از فرهنگ معین و دهخدا، لغتنامه فارسی را در اختیار کاربران گذاشتیم.

به این علت از این دو فرهنگ لغت استفاده کردیم که بیش از 30 سال از مرگ هر دو مولف می‌گذشت و می‌شد بدون کپی‌رایت از آثارشان استفاده کرد.»

کار را به همین منوال جلو می‌برند و با استقبال خوبی مواجه می‌شوند. حسین تصمیم می‌گیرد از نویسنده‌ها و گردآورنده‌ها درخواست کند آثارشان را برای واژه‌یاب بفرستند.

پس از آن کتاب‌های ارسالی افراد را به سیستم اضافه می‌کنند و از فرهنگستان زبان و ادب فارسی کمک می‌خواهند که آنها نیز کمک می‌کنند تا سیستم پیشرفت کند.

با پیشرفت سیستم و شناخته‌تر شدن آن، کاربران نیز لغات پیشنهادی برای واژه‌یاب می‌فرستند تا به فهرست واژگان افزوده شود.

برای این کار‌گروهی ویراستار داوطلب می‌شوند تمام واژه‌های ارسالی کاربران را بخوانند و بررسی کنند تا در صورت تایید به سیستم اضافه شود.

یک تلاش عاشقانه

حسین درباره نحوه درآمدزایی واژه‌یاب توضیح می‌دهد که از ابتدا این کار را برای دل خودش راه انداخته و اصلا هدف پول درآوردن از آن نداشته و عاشق این کار است.

با این حال او صحبت‌هایش را این گونه تکمیل می‌کند که اکنون سیستم خرج خودش را در می‌آورد و هزینه‌های توسعه‌دهندگان واژه‌یاب تامین می‌شود. حسین می‌گوید:

«حدود هفت ماه است اپلیکیشن واژه‌یاب را برای هر دو پلتفرم اندروید و آی‌او‌اس منتشر کرده‌ایم و دیتابیس آفلاین آن را می‌فروشیم؛ کاربران می‌توانند برای استفاده از سرویس‌ ما بدون نیاز به اتصال اینترنتی، فایل‌های آن را در ازای پرداخت مبلغی دانلود کنند.

همچنین مدتی است اسپانسر گرفته‌ایم و تبلیغات می‌کنیم. با این حال درآمدمان کفاف حقوق بچه‌ها را می‌دهد و سود چشمگیری نیست.»

به گفته موسس واژه‌یاب در اپلیکیشن، فرهنگ لغت‌های قابل دانلود را جدا از هم قرار داده‌اند، اما بیشتر کاربران بسته کامل آن را دانلود می‌کنند.

در بخش فنی واژه‌یاب از php و mySQL برای دیتابیس استفاده کرده‌اند و در آینده نزدیک از سیستمی کمک خواهند گرفت که غلط املایی حین تایپ کاربر را متوجه می‌شود و اعلام می‌کند.

حسین می‌گوید هر دو سال طراحی سایت را عوض می‌کنند و همه چیز را از نو انجام می‌دهند و یکی از دلایل موفقیت و برتری‌شان را همین نکته می‌داند.‌

نه به پیشنهاد 600 میلیون تومانی

این ایده‌پرداز جوان درباره اعضای تیمش می‌گوید: «فروردین 90 سایت بالا آمد. شش ماه اول را تنها کار کردم تا این‌که از اواسط همان سال دو نفری کار را ادامه دادیم.»

بیشتر اعضای تیم داوطلبانه به واژه‌یاب پیوسته‌اند و او زمانی را به یاد می‌آورد که سلمان قاسمی از بوشهر به او ایمیل می‌زند و می‌گوید حاضر است داوطلبانه و رایگان طراحی لوگوی واژه‌یاب را انجام دهد.

دو سال اول هیچ درآمدی نداشتند و تمام هزینه‌ها را شخصی می‌دادند. سال دوم 10 هزار بازدید داشتند و هزینه‌های سرور به قدری بالا رفته بوده که حسین می‌خواسته سایت را ببندد.

از او درباره سرمایه‌گذار یا شرکتی می‌پرسیم که حاضر شده روی واژه‌یاب سرمایه‌گذاری کند و حسین با تکان دادن سر پاسخ منفی می‌دهد: «همان‌طور که گفتم دو سال اول درآمدی نداشتیم و سرمایه‌گذاری هم روی واژه‌یاب سرمایه گذاری نکرد.

حتی فرهنگستان یا هیچ نهاد دولتی دیگری هم برای کمک و حمایت پیشقدم نشد. فکر می‌کردیم چون کاری فرهنگی و سودمند انجام می‌دهیم حمایت‌مان می‌کنند.»

حسین انگیزه اقتصادی از واژه‌یاب نداشت، کاربران روز به روز بیشتر می‌شدند و به تبع آن هزینه‌ها سر به فلک می‌کشید تا این‌که زانوی بی‌رمق استارت‌آپ او را خم می‌کند و به تعطیلی می‌کشاند.

«تصمیم گرفتم پیغامی روی وبسایت بگذارم و از کاربران تقاضای کمک مالی برای واژه‌یاب بکنم. جالب است یک هفته پس از درخواست کمک دو برابر پول مورد نیاز برای سرور جمع شد!»

موسس واژه‌یاب از پیشنهاد خرید 600‌میلیون تومانی می‌گوید که می‌خواستند واژه‌یاب را بخرند، اما او به این معامله‌ها تن نمی‌دهد و دوست دارد به تعبیر خودش عشقش را همچنان نگه دارد.

این کار باعث می‌شود بلافاصله اسپانسر برای سایت پیدا شود. به اعتقاد حسین او همچون آهنگسازی که برای دلش کار می‌کند، واژه‌یاب را سرپا نگه می‌دارد و علاقه وافری به آن دارد.

چه اسمی انتخاب کنم؟

سایت روزانه 60 هزار بازدید دارد و حدود 200 هزار واژه هر روز جست‌و‌جو می‌شود. اپلیکیشن‌شان نیز صد هزار بار نصب شده است.

او در پاسخ به کنجکاوی ما که چه واژه‌هایی بیشتر در واژ‌ه‌یاب جست‌و‌جو می‌شود ، می‌گوید بیشتر واژه‌هایی که در اخبار و سریال‌های صدا و سیما به کار می‌رود، بالاترین درصد جست‌و‌جوها را به خود اختصاص می‌دهد و زمان پخش اخبار واژه‌های گفته شده در اخبار بیشتر جست‌و جو می‌شود.

به گفته او واژه «برجام» یکی از بیشترین لغت‌های جست‌و‌جو شده در مدت اخیر است. جالب این‌که ایمیل‌های زیادی از سوی مردم به دست‌ این تیم می‌رسد که از آنها می‌خواهند در انتخاب اسم کمک‌شان کنند، اما حسین با لبخند پاسخ می‌دهد ما عده‌ای برنامه‌نویس هستیم و نمی‌توانیم در این مورد کمکی به مردم کنیم.

در حال حاضر گویش‌های مازندرانی، دزفولی، بختیاری و اصفهانی را به واژه‌یاب اضافه کرده‌اند و در حال اضافه کردن گویش سمنانی هستند.

او در پایان صحبت‌هایش می‌گوید دوست دارند همه گویش‌های ایران‌زمین را پوشش دهند و توصیه‌اش به کارآفرینان نوپا این است که با علاقه کارشان را شروع کنند چون ایده‌ای که بدون علاقه به استارت‌آپ تبدیل شود، پس از شش ماه زمین می‌خورد.

نام ایده: واژه‌یاب

سایت: vajehyab.com

حسین سالمی‌نژاد: موسس واژه‌یاب

حسین 27 سال دارد و مدرک کارشناسی ارشد را از دانشگاه امیرکبیر گرفته است. او در اوقات فراغت پیانو می‌زند و کدنویسی می‌کند.

رامین فتوت

ضمیمه کلیک