از علل قرمز شدن چشم‌ها و راهکارهای درمانی آن چه می‌دانید؟

راز چشمان خونین (اینفوگرافیک)

چشم‌ها را به کره‌های سفید رنگی می‌شناسیم که قسمت مرکزی یا عنبیه آن در افراد مختلف رنگ‌های متنوعی دارد. اما گاهی به دلایلی متفاوت قسمت سفیدرنگ یا همان صلبیه چشم قرمزرنگ می‌شود و به اصطلاح چشم خونریزی می‌کند.

کد خبر: ۱۳۰۲۹۱۰

خونریزی داخل چشم منجر به ایجاد لکه‌های ریز قرمز رنگ یا ناحیه بزرگ خونی رنگ می‌شود. در حالی که دیدن خونی‌شدن سفیدی چشم معمولا ترسناک و دلهره‌آور است اما معمولا این نوع خونریزی خطرناک نیست و جای نگرانی ندارد.

با این حال باید بدانید خونریزی‌های خطرناک چه ویژگی‌های دارد تا در صورت مواجه‌شدن با این شرایط به‌موقع اقدام کنید.

خونریزی چشم معمولا به دو حالت اتفاق می‌افتد. یکی از آنها به خونریزی بین ملتحمه و سفیدی چشم معروف است.

سفیدی چشم با لایه نازک و شفافی به نام ملتحمه پوشیده شده است که مملو از عروق خونی کوچک و نازک است.

این عروق خونی کوچک بسیار حساس و شکننده بوده و به‌آسانی پاره می‌شوند. زمانی که این عروق خونی پاره می‌شوند، خون از آنها نشت کرده و بین ملتحمه و سفیده چشم جمع می‌شود.

اگر این نشت خون کم باشد، بخشی از چشم دچار قرمزی کوچکی می‌شود و چنانچه نشت بیشتر باشد، ممکن است حتی شامل کل سفیدی چشم قرمز شود.

حتی گاهی ممکن است به‌دلیل نشت بیش از حد خون در بین دو لایه چشم، به سمت بیرون برآمدگی خونی رنگی ایجاد کند.

این حالت معمولا دردی به‌دنبال ندارد و هیچ تغییری در دید فرد ایجاد نمی‌کند اما گاهی در موارد نادر می‌تواند به خارش خفیف در چشم منجر شود.

گاهی نیز احساس ایجاد خراش ممکن است در پلک‌زدن‌ها برای فرد ایجاد شود. این نوع خونریزی به درمان نیاز ندارد و معمولا بعد از یک هفته به خودی خود از بین می‌رود. این خونریزی خود را با قرمزی در سفیدی چشم، تحریک چشم و احساس خراش در چشم و احساس پری در چشم نشان می‌دهد.

در حالت دوم، ممکن است خونریزی چشم در عنبیه و مردمک ایجاد شود که در اطراف قسمت رنگی و سیاه چشم رخ می‌دهد.

این نوع خونریزی زمانی ایجاد می‌شود که خون بین عنبیه، مردمک و قرنیه جمع می‌شود. قرنیه بخش گنبدمانند شفافی است که مانند یک لنز تماسی، چشم را می‌پوشاند.

این شکل خونریزی معمولا موقعی بروز می‌کند که آسیبی به عنبیه یا مردمک وارد شده یا این دو ناحیه دچار پارگی شده باشد که معمولا شایع نیست و بینایی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

این خونریزی معمولا برخلاف نوع قبلی، دردناک است و به‌طور نسبی یا کامل دید را محدود می‌کند و چنانچه درمان نشود، ممکن است آسیب دائمی به بینایی وارد کند.

درد چشم، خون واضح در جلوی عنبیه، مردمک یا هر دو (خون ممکن است به‌دلیل خونریزی کم واضح نباشد)، تاری دید یا دید محدود، تیره‌شدن چشم و حساسیت به نور از علائم شایع این نوع خونریزی محسوب می‌شود.

برخی خونریزی‌های چشمی هم عمیق‌تر هستند به طوری که در داخل یا پشت چشم اتفاق می‌افتد که در سطح چشم قابل مشاهده نیست. این خونریزی‌ها هم باعث قرمزی چشم می‌شود.

آسیب و پارگی عروق خونی و دیگر عوارض می‌تواند باعث خونریزی داخلی در کره چشم شود. بعضی از انواع این خونریزی‌ها شامل خونریزی در مایع چشم، خونریزی در زیر شبکیه و خونریزی در زیر ماکولا (بخشی از شبکیه) می‌شود که معمولا با علائمی مثل تاری دید، مشاهده مگس‌پران، دیدن نقاط نورانی، مشاهده رنگ قرمز، احساس فشار یا پری در چشم و تورم چشم بروز می‌کند.

چرا چشم خونریزی می‌کند؟

خونریزی چشم علل مختلفی ممکن است داشته باشد که شایع‌ترین عامل آن، وارد آمدن آسیب جدی به چشم است اما از نادرترین عوامل این حالت می‌توان به سرطان چشم، بدشکل شدن عروق خونی در چشم، تحریک و التهاب عنبیه چشم اشاره کرد.

خونریزی‌های کوچک زیر لایه ملتحمه یا همان سفیدی چشم حتی ممکن است به‌دنبال سرفه یا عطسه‌های شدید هم رخ دهد. همچنین فشار خون بالا و مصرف برخی داروهای خاص که مکانیسم انعقاد خون را تغییر می‌دهد از دیگر عوامل پرخطر برای خونریزی چشم محسوب می‌شود.

علاوه بر عللی که برای خونریزی چشم اشاره کردیم، برخی موارد دیگر شامل آسیب‌های شدید یا تروما، استفراغ، مالیدن شدید چشم، یبوست و عفونت‌های مختلف چشم هم جزو عوامل این خونریزی‌ها به‌شمار می‌رود. درست است که خونریزی‌های چشمی در اغلب مواقع کاملا بی‌خطر هستند اما باید در برخی مواقع مراقب باشید.

گاهی این حالت ممکن است علامت هشداردهنده ابتلا به دیابت، فشار خون بالا، اختلالات خونی یا خونریزی، سرطان خون و بیماری سلول‌های داسی شکل باشد حتی استفاده از لنزهای تماسی، تجربه واکنش حساسیت‌زا، واردآمدن ضربات ناگهانی به سر و بلندکردن وزنه‌های سنگین هم جزو دیگر علائم هستند.

محققان معتقدند کودکانی که مبتلا به آسم و سرفه‌های شدید هستند، بیشتر دچار خونریزی‌های ملتحمه‌ای چشم می‌شوند.

پژوهشگران بر این باورند علت خونریزی‌هایی که در عنبیه و مردمک رخ می‌دهد، معمولا بر اثر وارد آمدن ضربه در تصادف‌ها، افتادن از جایی، ایجاد خراش در چشم و برخورد اجسام و واردآمدن ضربات، عفونت‌های چشمی به‌ویژه ویروس تبخال، خونریزی غیرمعمول در عنبیه، مشکل لخته خون و سرطان چشم از معمول‌ترین علائم این خونریزی به‌شمار می‌رود.

دانشمندان همچنین دریافته‌اند مصرف برخی داروهای رقیق‌کننده خون ممکن است خطر خونریزی‌های چشم را افزایش دهد.

داروهایی مثل وارفارین و هپارین برای جلوگیری از انعقاد خون مصرف می‌شود. علاوه بر این، مصرف داروهایی مثل ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی و مکمل‌های طبیعی هم ممکن است خونریزی چشم را به‌دنبال داشته باشد. اگر شما هم از داروهای آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن، ویتامین E و سیر استفاده می‌کنید، مراقب باشید در معرض خونریزی چشمی قرار نگیرید. مصرف داروی اینترفرون که در درمان عفونت‌های ویروسی مؤثرند نیز با خونریزی چشم در ارتباط است.

اگر این بیماری‌ها را دارید مراقب باشید

وجود برخی بیماری‌ها و مشکلات جسمی احتمال ضعیف‌شدن عروق خونی چشمی و خونریزی چشم را افزایش می‌دهد.

بیماری اعصاب دیابتیک، پارگی شبکیه، آرترواسکلروز که باعث سفتی و باریک‌شدن عروق خونی می‌شود، آنوریسم (بزرگ‌شدن عروق به‌دنبال ضعف دیواره عروق)، مشکلات چشمی دوره سالمندان، بیماری اعصاب در مبتلایان به‌سلول‌های داسی شکل، مسدودشدن عروق شبکیه مرکزی و... ازجمله بیماری‌هایی است که خونریزی‌های چشمی را تشدید می‌کنند‌.

به‌دنبال درمان‌های دارویی

درمان خونریزی چشمی رابطه مستقیمی با علت ایجاد آن دارد. خونریزی‌های ملتحمه معمولا جزو مواردی هستند که نیاز به درمان خاصی ندارند و خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کنند اما اگر بیماری زمینه‌ای مانند فشار خون بالا دارید، حتما باید برای درمان به پزشک مراجعه کنید.

خونریزی‌های عنبیه و مردمک و موارد جدی‌تر حتما به درمان نیاز دارند که اغلب از قطره‌های چشمی برای درمان خونریزی استفاده می‌کنند. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها، ضدویروس‌ها و در مواردی جراحی عروق خونی آسیب‌دیده و تخلیه خون اضافی از موارد درمانی این عارضه به‌شمار می‌رود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟

درست است که خونریزی‌های معمولی چشم خطرناک نیست و حتی بدون درمان هم خود به خود بهبود پیدا می‌کنند اما توصیه می‌کنیم با مشاهده هرگونه خونریزی در چشم یا هر علامت چشمی دیگری، به پزشک مراجعه کنید و هرگز تغییرات ایجاد شده در چشم یا بینایی خود را نادیده نگیرید.

حتی عفونت‌های کوچک چشم هم باید مورد توجه قرار گیرد، زیرا ممکن است عوارض شدیدی به‌دنبال داشته باشد. درد، حساسیت به لمس، تورم، احساس فشار یا پری در چشم، آبریزش یا خروج چرک، قرمزی، تاری دید یا دوبینی، تغییر در بینایی، مشاهده نقاط نورانی و تورم اطراف چشم‌ها از علائمی هستند که باید حتما به پزشک مراجعه کنید تا علت آنها شناسایی شوند.

مراقبت‌های خانگی مؤثر

اگر دچار خونریزی چشم شده‌اید، مراقب باشید در صورت استفاده از لنزهای تماسی، حتما آنها را خارج کنید و تا زمانی که پزشک معالج اجازه نداده دوباره از آنها استفاده نکنید. برای بهبود شرایط، حتما داروهای تجویزی را استفاده کنید. فشار خونتان را مدام در منزل کنترل کنید. به اندازه کافی استراحت کنید. موقع خوابیدن سرتان را بالاتر قرار دهید تا به خشک شدن چشم کمک کند. از فعالیت بیش از حد خودداری کنید. با مراجعه به پزشک، مدام چشم و بینایی خود را کنترل کنید. لنزهای تماسی را مرتب تمیز و در صورت نیاز تعویض کنید و هرگز در حالی که لنز داخل چشم‌هایتان است، نخوابید.