خوردن لاغر می‌کند یا نخوردن؟

یکی از نخستین و شاید کوتاه‌ترین راه‌هایی که برای رهایی از شر چربی‌ها و کیلوگرم‌های اضافی بدن به ذهن می‌رسد، نخوردن یا بهتر است بگوییم گرسنگی کشیدن است.

کد خبر: ۷۳۲۸۷۰

جام جم سرا: ساده ترین دلیلی که مجاب‌مان می‌کند این روش را در پیش بگیریم این تصور عمومی است که «حین گرسنگی بدن انرژی مورد نیازش را از طریق سوزاندن ذخایر در دسترسش تامین خواهد کرد و به این ترتیب چربی‌های اضافی را خواهد سوزاند.» اما ظاهرا همه پژوهش‌های علمی موید این تصور نیستند. برخی هم حرف‌هایی برای گفتن دارند که ممکن است کمی ما را به شک بیندازد.

به گزارش مجله پریونشن، نتایج مطالعه‌ای که اخیرا در نشریه سل (Cell) منتشر شده، نشان می‌دهد مغز برای پاسخ به سیگنال‌‌های عصبی احساس سیری، چربی سفید بدن را به چربی قهوه‌ای تبدیل می‌کند. به عبارت ساده‌تر، ذخیره چربی ناسالم بدن را به صورت چربی سالم در می‌آورد. چربی سفید همان توده‌های ناسالمی از چربی است که خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و نیز دیابت را در بدن افزایش می‌دهند. در عوض، چربی قهوه‌ای شکلی از چربی است که بسیار مفید است و به بدن کمک می‌کند کالری بسوزاند.

هدف اصلی این پژوهش که توسط محققان دانشکده پزشکی در دانشگاه ییل صورت پذیرفته، مطالعه رفتار اعصاب تنظیم گرسنگی در مغز موش‌ها بوده است. پژوهشگران در خلال انجام این مطالعه دریافتهاند سیگنال‌های گرسنگی و میل شدید به خوردن بر اعصاب مغز موش‌ها تاثیر نامطلوبی می‌گذارد و مانع تولید چربی قهوه‌ای در بدن‌شان می‌شود. در واقع، خوردن کالری بسیار کمتر از آن مقداری که مورد نیاز بدن است، طبعا سبب گرسنگی در این موش‌ها می‌شده و از تبدیل چربی سفید به چربی قهوه‌ای جلوگیری می‌کرده است. اما خوردن مقادیر معمول کالری، یعنی مقادیری که سبب رفع گرسنگی می‌شود، بدن را برای تبدیل چربی سفید به چربی قهوه‌ای تحریک و همینامر در واقع از تشکیل اضافه وزن موش‌ها جلوگیری می‌کرده است.

این نخستین مطالعه‌ای نیست که به چگونگی عملکرد چربی قهوه‌ای در بدن می‌پردازد. نتایج پژوهش‌هایی که پیش از این در سال میلادی منتشر شده‌ است، نشان می‌دهد عوامل دیگری نیز بر میزان تولید چربی قهوه‌ای در بدن موثر است. برای مثال، زندگی در دمای کم، مثلا در اتاق سرد نیز سبب بهبود و افزایش تولید چربی قهوه‌ای در بدن می‌شود. علت این امر در اصل تلاش بدن برای ثابت نگه‌داشتن دمای خودش است. طی این تلاش، چربی قهوه‌ای به بدن انسان کمک می‌کند که کالری بسوزاند و گرما تولید کند، اما مطالعه جدید حرف‌های تازه دیگری دارد. دکتر ژیاویونگ یانگ، سرپرست گروه پژوهش می‌گوید: «در واقع، عمل خوردن سبب تحریک چربی‌های سفید و تبدیل آنها به چربی قهوه‌ای می‌شود. به همین دلیل است که وقتی غذا می‌خورید، میزان تولید گرما را در بدن خود افزایش می‌دهید.»

دانشمندان تعبیر جالبی از این پدیده دارند و آن را سازوکاری خودکار می‌دانند که به بقای انسان و بسیاری از جانوران دیگر در اوضاع خاص طبیعی کمک می‌کند. به عبارت دیگر، وقتی غذای کافی در دسترس نباشد، بدن کالری کمتری می‌سوزاند تا انرژی با ارزشش را ذخیره کند. این وضع گویا اغلب برای انسان در دوران غارنشینی‌اش پیش می‌‌آمده است.
درعوض، به محض این‌که غذا به اندازه کافی در اختیار قرار بگیرد و بیشتر از قبل بخورید، کالری‌سوزی نیز ممکن است افزایش بیابد.

مطمئنا همین حالا پرسشی اساسی در ذهن‌تان ایجاد شده است که چگونه بفهمیم چه اندازه بخوریم که هم بیش از اندازه نخورده باشیم تا گرفتار اضافه وزن و چاقی نشویم و هم به اندازه‌ای خورده باشیم که بدن‌مان را به تولید چربی قهوه‌ای تشویق کند؟ به عبارت دیگر، چگونه می‌توان چنین توازنی برقرار کرد؟ باید گفت در حال حاضر هیچ جواب درستی برای این سوال وجود ندارد. حتی متخصصان هم نمی‌توانند عدد جادویی به شما بدهند تا چنین توازنی برقرار کنید.

نتایج پژوهش‌های حاضر هنوز توان پاسخگویی به چنین سوال‌هایی ندارند. به عقیده دانشمندان، پژوهش‌های بیشتری لازم است تا نشان دهد چگونه گرسنگی و میل به خوردن سبب تبدیل چربی سفید به چربی قهوه‌ای می‌شود. البته این به آن معنا نیست که تا آن وقت باید به شیوه گرسنگی کشیدن عمل کنید تا از شر چربی‌های اضافی خلاص شوید. احتمالا بد نخواهد بود اگر به‌جای گرسنگی‌های عذاب‌‌آوری که در بسیاری از موارد ناتمام رها می‌شوند، به عادات ناسالمی مانند پرخوری نه بگوییم. دکتر یانگ می‌گوید: «این عادات ناسالم ظرفیت مغز را برای هدایت بدن در چربی‌سوزی کاهش قابل‌ملاحظه‌ای خواهد داد.» (ضمیمه سیب)