از سوی دیگر، چاقی می‌تواند منشأ بسیاری از بیماری های گوارش و کبد باشد. چنان‌که یکی از شایع‌ترین عوارض گوارشی یعنی ریفلاکس محتویات معده به مری ناشی از چاقی و اضافه وزن زیاد است که بی‌توجهی به این موضوع می‌تواند سبب التهاب مزمن در بخش انتهایی مری شود.
لزوم آگاهی نسبت به عوارض گوارشی ناشی از چاقی سبب شد با دکتر فریبرز منصور‌قناعی، فوق‌تخصص بیماری‌های گوارش و کبد و استاد دانشگاه علوم پزشکی گیلان گفت‌وگو کنیم.
آیا چاقی و اضافه وزن می‌تواند مشکلات گوارشی را بدون داشتن زمینه قبلی در فرد ایجاد کند؟
چاقی از مهم‌ترین عوامل خطرساز در بروز بیماری‌های گوارشی است که سبب التهاب مزمن می‌شود. چاقی به‌دلیل افزایش فشار داخل شکمی، احتمال ریفلاکس و برگشت اسید معده به مری را بالا می‌برد و به‌علاوه کبد چرب می‌دهد و می‌تواند لوزالمعده را چرب و دیابت ایجاد کند. در واقع می‌تواند سندرم متابولیک ایجاد کند که با کبد چرب، بیماری‌های قلبی- عروقی، فشار خون و دیابت همراه است.
خیلی‌ها تصور می‌کنند ريفلاکس معده باعث بزرگی شکم‌شان شده است. این تصور از نظر علمی چقدر درست است؟
این تصور درست نیست و قضیه کاملا برعکس است، زیرا در واقع چاقی شکمی است که فشار می‌آورد و با افزایش فشار داخل شکمی باعث بروز ريفلاکس معده می‌شود.
التهاب انتهای مری در کدام دسته از افراد دارای اضافه‌وزن ایجاد می‌شود و نشانه‌های آن چیست؟
ريفلاکس انتهای مری معمولا در افراد چاقی دیده می‌شود که چاقی شکمی دارند و دچار علائمی از جمله سوزش زیر جناغ سینه هستند که موجب تنگی و زخم انتهای مری می‌شود. یعنی این افراد وقتی غذا می‌خورند در قسمتی که غذا وارد معده می‌شود، احساس گیر کردن و درد می‌کنند. همچنین محتویات معده ممکن است داخل دهان‌شان بیاید و در فرم‌های شدید ريفلاکس، برگشت غذا را به داخل دهان داشته باشند. به‌علاوه ممکن است این افراد دچار گرفتگی گلو، سرفه‌های مزمن، گرفتگی صدا، التهاب تارهای صوتی، التهاب لثه و دندان و التهاب گوش میانی شوند. ريفلاکس انتهای مری حتی می‌تواند تنگی‌نفس و حالاتی شبیه به آسم را ایجاد کند؛ بنابراین اگر افرادی در سنین بالا دچار حملات آسم‌مانند در شب می‌شوند باید به فکر درمان بیماری ريفلاکس باشند.
درمان این عارضه با کاهش وزن ممکن است؟
مطمئنا در افرادی که ريفلاکس دارند و چاق نیز هستند از مهم‌ترین درمان‌های کاهش وزن است که کمک می‌کند تا وضعیت‌شان بسیار بهتر شود. اگر این بیماران وزن‌شان را کم نکنند، نمی‌توان جلوی برگشت محتویات معده به مری را گرفت.
آیا چاقی می‌تواند منجر به بروز زخم معده شود؟
چاقی منجر به بروز زخم معده نمی‌شود ولی کسانی که زخم اثنی‌عشر دارند، به‌دلیل دل‌ضعفه‌ای که دارند، مدام می‌خورند و ممکن است دچار چاقی شوند.
چاقی تا چه حد خطر سرطان‌های گوارشی را افزایش می‌دهد؟
چاقی مزمن احتمالا ابتلا به سرطان گوارشی به‌خصوص سرطان روده بزرگ و لوزالمعده را بالا می‌برد و هم مستقیما و هم به‌طور غیرمستقیم با مقاومت به انسولین و ایجاد دیابت در فرد، خطر این سرطان‌ها را
بالا می‌برد.
از دکتر منصور قناعی پرسیدم آیا گرفتن رژیم‌های لاغری به رفع مشکلات گوارشی کمک می‌کند؟
وی در پاسخ گفت: «مطمئنا کاهش وزن و گرفتن رژیم‌های غذایی درست در کاهش علائم گوارشی، بروز ريفلاکس، خطر کبد چرب و کاهش خطر سرطان‌های گوارشی مؤثر است. به بیان دیگر، تحرک، ورزش و تغییر سبک زندگی با استفاده از غذاهایی که فیبر بیشتری دارند در مقابله با چاقی و پیشگیری از بیماری‌های مختلف بسیار حائز‌اهمیت است.»
این فوق‌تخصص بیماری‌های گوارش و کبد تأکید کرد: «پس به موقع‌خوردن وعده‌های غذایی، کم‌خوردن، ورزش و تحرک کافی می‌تواند از بروز این بیماری‌ها جلوگیری کند.»
پونه شیرازی - سلامت / روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
