سلامت جسم و روان
در ابتدا باید ببینیم جسم ما سالم است یا نه؟! اگر کارهای روزانهمان زیاد است و وقت کافی برای استراحت نداریم یا اگر مجبوریم با عجله صبحانه بخوریم یا اصلا اشتهایی به خوردن صبحانه نداریم یا این که به اندازه کافی آب نمینوشیم و ورزش نمیکنیم، این دیگر نیازی به علم پزشکی ندارد؛ زیرا هر کسی میداند که در چنین موقعیتی فرد باید در سبک زندگی خود تجدید نظر کند.
به این ترتیب، بهترین کار این است که در غذا خوردن، استراحت کردن، کار کردن و... تعادل را رعایت کنیم، اگر تعادل هم فایدهای نداشت و خستگی ما برطرف نشد، آن وقت باید به پزشک مراجعه کنیم؛ زیرا بعضی از بیماریها مثل کمخونی یا کمکاری تیروئید میتواند سبب ایجاد احساس خستگی در فرد شود.
خودشناسی
همه انسانها در بعضی از ساعات روز، قدرت و تواناییشان بیشتر از ساعات دیگر است؛ بنابراین همیشه سعی کنیم انجام کارهای سخت را به زمانی اختصاص دهیم که سرشار از انرژی هستیم. مثلا، بعضی از مردم سحرخیزند و هنگام ظهر خسته میشوند و دیگر تاب و توان چندانی برای کار کردن ندارند و بسیاری دیگر عصرها، بیشترین و مفیدترین بازده کاری را دارند. بنابراین خودتان را خسته نکنید، اوقاتی را که انرژی بیشتری برای کار کردن دارید، شناسایی کرده و بر اساس آن برنامهریزی کنید.
وسیع کردن افق دید
ممکن است علت بسیاری از خستگیهای ما ناشی از احساس ملال و غم و اندوه باشد. برای مثال، وقتی مشغول کاری هستیم که مورد علاقه ماست، مدتها با تلاش و کوشش آن کار را انجام میدهیم بدون این که احساس خستگی و کسالت کنیم یا درگیر احساس ملال و غم و اندوه شویم؛ زیرا وجود علاقه در کار از جمله عواملی است که خستگی را از بین میبرد و به نیروی کار و زندگی ما میافزاید؛ اما وقتی به کاری میپردازیم که مطلوب و دلخواه ما نیست، خیلی زود خسته و افسرده میشویم.
حالا این سوال مطرح میشود که چگونه میتوانیم به کار خود علاقهمند شویم؟! راهش این است که همیشه مثبت بیندیشیم. برای مثال، با خود بگوییم، من کار، مدیر و همکارانم را دوست دارم، من از حقوق و مزایای کاری خود راضی هستم و... .
البته باید به این نکته توجه داشته باشیم که بسیاری از بیعلاقگیها ممکن است به خاطر خود کار نباشد، بلکه به خاطر محیط کار باشد. پس محیط کار را به میل دلخواه و مطلوب خود درآوریم. مثلا، برای اتاق کار خود یک گلدان گل تهیه کنیم یا یک تابلوی بسیار زیبا و... همچنین میزان نور، گرما و تهویه اتاق را هم در نظر بگیریم یا کتابهایی در ارتباط با شغلمان مطالعه کنیم، زیرا خواندن یک کتاب خوب میتواند دیدگاه ما را نسبت به کارمان تغییر دهد.
تمدد اعصاب
تمدد اعصاب، هم جسمی است و هم روحی و تا اندازهای مربوط میشود به شغل ما، زیرا در بیشتر مشاغل فرد نمیتواند برای مثلا پنج دقیقه روی تخت دراز بکشد و عضلات خود را شل کند، اما موقع ناهار چنین کاری را میتوان روی یک صندلی هم انجام داد. البته فکر نکنید که تمدد اعصاب همین چند دقیقه دراز کشیدن و شل کردن عضلات است، بلکه داشتن یک برنامهریزی دقیق در زندگی نیز جزو تمدد اعصاب محسوب میشود. برای مثال ما باید با یک برنامهریزی درست از اوقات فراغت خود، خوب استفاده کنیم و تفریح و سرگرمیهایی مثل ساختن یک اسباببازی برای بچهها یا درست کردن یک باغچه کوچک با گلهای رنگارنگ یا خواندن شعر یا گوش دادن به یک موسیقی شاد یا رفتن به یک مکان خوش آب و هوا و از این قبیل، برای خود ترتیب دهیم؛ زیرا بیشتر مردم ترجیح میدهند در اوقات فراغتشان فقط بخوابند، اما همین کارهای ساده، سبب آرامش، رفع خستگی و نیز بازگشت انرژی غیرقابل تصوری به ما میشود.
حفظ آرامش
یک راه عالی برای رفع خستگی این است که آرام و صبور باشیم. حتما تا حالا شنیدهاید که میگویند، کسی از کار زیاد نمرده است، بلکه برعکس کار زیاد، هم جسم و هم روح انسان را خسته و افسرده میکند.
باید زمانی هم به جسم و روح خود استراحت دهیم. برای مثال، هر چند وقت یکبار میان طبیعت برویم و در محیطی سبز و سرشار از آرامش قدم بزنیم و نفس عمیق بکشیم، زیرا آرامش فکری برای افرادی که زیاد کار میکنند از نان شب هم لازمتر است.این نکته حائز اهمیت است که مردم وقت، نیرو و توان خود را صرف مقابله با استرس و نگرانیهایی میکنند که در آنها وجود دارد. مثل خشم، ترس، حزن و اندوه، وسواس و... اگر بخواهیم بهخاطر هر مسالهای زود عصبانی شویم یا بخواهیم تا نیمههای شب بیدار بمانیم و مدام فکر و خیال کنیم که مثلا آیندهام چه میشود و... خوب طبیعی است که احساس خستگی خواهیم کرد و این احساس را نمیتوانیم با قرص خواب خوردن برطرف کنیم، بلکه راهش این است که آرامش خود را حفظ کنیم. برای نمونه، یک پیادهروی یا دوچرخهسواری بیست دقیقهای به مدت سه روز در هفته راه بسیار مناسبی برای غلبه بر خستگی است، زیرا ورزش باعث افزایش جریان خون در تمام نقاط بدن و باز گشت انرژی به ما میشود؛ بعلاوه ورزش احساس آرامشی به انسان میدهد که به کمک آن میتوان در برابر مشکلات زندگی، خونسردی و انعطاف بیشتری از خود نشان داد.
مترجم: نسرین علی محمدی / چاردیواری (ضمیمه دوشنبه روزنامه جام جم)
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد