تنوع در جدول پخش

 در یک چشم بر هم زدن مناسبت‌های دیگری چون ماه محرم و فصل زمستان، دهه فجر و نوروز 93 از راه می‌رسد و تلویزیون برای هر کدام از این مناسبت‌ها برنامه‌های تازه به مخاطبش ارائه می‌کند.

تغییر فصول و مناسبت‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در برنامه‌های تلویزیون دارد و سال‌هاست که این تغییرات سازوکار خاص خودشان را پیدا کرده است. تلویزیون برای مناسبت‌های مختلف سریال‌های ویژه تدارک می‌بیند، در انتخاب موسیقی و میان‌برنامه‌ها دقت خاصی صورت می‌گیرد، برنامه‌های ترکیبی و زنده تولید می‌شود و تغییرات جدی در حال و هوای شبکه‌های مختلف تلویزیون رخ می‌دهد. مخاطب چند سالی‌ است که به این تغییرات عادت کرده و در آغاز هر فصل یا شروع ماه‌های خاص، خود را برای دیدن برنامه‌های تازه و بخصوص سریال‌های دیدنی آماده می‌کند.

برنامه‌سازان نیز به تجربه آموخته‌اند که برای ایام مختلف سال و مناسبت‌های ویژه طرح ارائه کنند و فیلمنا‌مه‌نویسان نیز نگارش سریال‌هایی برای مناسبت‌های مختلف را مد نظر دارند. بنابراین می‌توان گفت تهیه و تولید برنامه در تلویزیون روشمند شده؛ برنامه‌سازان می‌دانند که در هر مقطع زمانی چه آثاری باید تولید شود و مخاطبان هم عادت کرده‌اند در هر مناسبت برنامه‌های خاصی را تماشا کنند به عنوان نمونه ماه رمضان از آن اوقاتی است که بازار سریال‌های تلویزیونی داغ می‌شود، نوروز بستر مناسبی برای برنامه‌های شاد ترکیبی و سریال‌های طنز است و در فصل پاییز و زمستان سریال‌های اجتماعی و خانوادگی بازار گرمی پیدا می‌کند. این تعاریف نانوشته به مرور زمان و بر اثر نحوه عملکرد تلویزیون جا افتاده‌ و برای مخاطبان این رسانه عادت‌های خاصی را ایجاد کرده است. این عادت‌ها همان‌قدر که می‌تواند به ارتباط مخاطب با تلویزیون استمرار بدهد، به همان اندازه هم خطرناک است و زمینه را برای دلزدگی و کسالت ایجاد می‌کند. مثلا اگر سریال‌های ماه رمضانی هر سال به نمایش آثار ماورائی اختصاص پیدا می‌کرد شاید دیگر شاهد استقبال چندانی از آن نبودیم، اما تنوع موضوعی در سریال‌های ماه رمضانی امسال و حتی پخش یک اثر طنز، کمک بزرگی بود برای تغییر در شیوه‌های شکل گرفته و قوام‌یافته تلویزیون برای این ماه.

ایجاد طراوت و تنوع در ویژه‌برنامه‌های تلویزیون و سریال‌های مناسبتی صرفا مبتنی بر تغییرات بنیادین در عادت‌های ایجاد شده برای مخاطب نیست. گاهی کمی تغییر در نحوه چینش برنامه‌ها، ایجاد خلاقیت در نحوه ارائه آنها یا در پیش گرفتن رویکردهای تازه در مواجهه با یک مناسبت خاص، کافی است تا طراوت و تازگی مورد نیاز برای برنامه‌های ویژه فراهم شود و در عین حال به ساختار شکل گرفته در طول چند سال نیز خدشه‌ای وارد نشود.

امیر علی صادقی / جام‌جم