برون رفت از ترافیک با رادیو و تلویزیون

جالب آنجاست انسانی که با بهره‌مندی از‌ تمام توانمندی‌های خود توانسته بر طبیعت فائق آید، در جهت راحتی زندگی ماشین را اختراع کند، بهترین جاده‌ها و امکانات را برای زندگی خود فراهم آورد و عالی‌ترین قوانین را برای حل مشکل ترافیک تدوین کند، هنوز در حل این معضل ناکام مانده. شاید به آن دلیل که نقش انسانی خود را در حل مشکل ترافیک نادیده گرفته است. این در حالی است که کارکرد آموزش و کاربرد رسانه‌های جمعی در اصلاح رفتار ترافیکی شهروندان از طریق جامعه‌پذیری، آموزش صحیح به شهروندان و اشاعه باورهای صحیح فرهنگی در این زمینه بسیار راهگشاست. رسانه‌ها می‌توانند از طریق ساخت برنامه‌های جذاب و متنوع به تغییر نگرش رفتار ترافیکی شهروندان پرداخته و فرهنگ صحیح ترافیکی را میان آنها نهادینه کنند. این موضوع از آنجا اهمیت دارد که این پدیده اجتماعی موجب بروز مشکلاتی چون اتلاف وقت، هدر دادن فرصت‌های مناسب زندگی، آلودگی صوتی، هدر رفتن سرمایه‌‌های ملی و بروز مشکلات روحی و روانی و ناراحتی‌های عصبی و... میان مردم خواهد شد.

در این میان شبکه‌های مختلف تلویزیونی و رادیویی همواره نگاه ویژه‌ای به این مقوله داشته و سعی کرده‌اند تا در تعامل روزانه با مخاطبان، در جهت اشاعه فرهنگ صحیح ترافیکی گام بردارند. برنامه‌های تلویزیونی با بهره‌گیری از قدرت جادویی تصویر، رسالت خود را در این حوزه انجام می‌دهند و رادیو هم با به بهره‌گیری از سرعت فوق‌العاده‌اش و همچنین به دلیل در دسترس بودن نزد مخاطبان سعی در اطلاع‌‌رسانی و آموزش در این خصوص دارد. پخش اخبار ترافیک در رادیو در پی افزایش حجم ترافیک در تهران و از شبکه رادیویی پیام آغاز شد و در ادامه در دیگر شبکه‌های رادیویی نیز ادامه یافت تا شهروندان به صورت بیست‌وچهار ساعته و در هر لحظه از شبانه‌روز از وضع ترافیکی شهرشان آگاه باشند. ارائه اخبار مختلف ترافیکی از سطح شهر یکی از بخش‌های ثابت این شبکه‌های رادیویی است که مخاطبان این شبکه و بخصوص رانندگان آشنایی زیادی با آن دارند. اما بی‌تردید اطلاع‌رسانی تنها یکی از اهداف این شبکه‌هاست و در لایه‌های درونی می‌تواند رد پای آموزش و فرهنگ‌سازی را نیز بوضوح مشاهده کرد. آگاهی مردم از وضع راه‌ها و خیابان‌ها موجب می‌شود تا رانندگان دست به انتخاب مسیرهای جایگزین بزنند و همین مساله به کاهش ترافیک در مسیرهای پرحجم می‌انجامد.

اما تلویزیون نیز در این حوزه از رادیو عقب نمانده و در سال‌های اخیر با تولید برنامه‌های گوناگون آموزشی و سرگرم‌کننده گام‌های موثری در ارائه فرهنگ صحیح رانندگی به مردم برداشته است. بررسی دلالیل وقوع تصادفات مختلف رانندگی، بی‌احتیاطی‌های رانندگان، فرهنگ صحیح رانندگی در شرایط گوناگون از جمله در شرایط ترافیک همه از موضوعاتی است که تلویزیون همواره و با حضور کارشناسان مختلف به آن پرداخته تا سهمی در بهبود فرهنگ ترافیکی مردم داشته باشد.

بی‌تردید این‌گونه برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی نقش غیرقابل‌انکاری در آموزش شهروندان در حوزه ترافیک داشته و آن‌گونه که بسیاری از جامعه‌شناسان و کارشناسان معتقدند تاثیر این‌گونه برنامه‌ها حتی از توجه به مسائل زیرساختی همچون ساخت و ایمن‌سازی بزرگراه‌ها، خیابان‌ها، جاده‌ها یا تولید خودروهای مدرن و ایمن... فراتر است زیرا همان‌گونه که آمارهای مختلف نشان می‌دهند عوامل انسانی عامل اصلی مرگ‌ومیر ناشی از تصادف‌های رانندگی در سراسر جهان است.

عرفان جلالی / جام‌جم