تأثیر جالب یک مدرسه موسیقی در محله زاغه‌نشین

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روزنامه وقایع اتفاقیه صبح شنبه است؛ شنبه‌ای که می‌توانست مثل همه شنبه‌های گذشته پُر از خبرهای افزایش نرخ سرقت، دزدی، مصرف مواد مخدر و خشونت علیه کودکان باشد. این شنبه اما برای کودکان و نوجوانان کم‌سن و سال محله ویسنت گرررو نزدیکی اوآخاکای مکزیک با همه روزهای دیگر فرق دارد. آنها در حال آماده‌سازی برگزاری اولین کنسرت‌ موسیقی هستند. دیگر کاری به فروشندگان مواد مخدر ندارند و سرشان حسابی به انجام مقدمات کار گرم شده است. در محوطه اصلی مدرسه، گروهی از نوازندگانِ نوپای ساز بادی کلارینت، تمرینات تنفسی‌شان را انجام می‌دهند. آن‌طرف‌تر عده‌ای ویولنسل تمرین می‌کنند و گوشه‌ای دیگر پنج دانش‌آموز دختر در حال یادگیری فلوت هستند.

چه چیزی این صحنه را در منطقه‌‌ زاغه‌نشین ویسنت گرررو در لبه محل دفن زباله‌ها تا این حد قابل‌توجه می‌کند؟ اینجا یکی از فقیرترین محله‌های کشور مکزیک است. نرخ مرگ‌و‌میر نوجوانان و جوانان در اثر سوء‌مصرف مواد مخدر و همچنین خشونت علیه کودکان بالاترین عدد را میان تمام مناطق دیگر دارد و حالا چند وقتی می‌شود که رنگ و رویش در حال تغییر است. قصه‌شان با ورود اتفاقی یک خلبان فرانسوی به نام ایزابل د بووز آغاز شد و سرنوشتشان را تکان داد. او بود که با راه‌اندازی سرمایه‌گذاری موسیقایی امید را به زندگی کودکان و نوجوانان این محله برگرداند. بووز آمده بود عمه سالمندش را که راهبه‌ای در ویسنت گرررو شده بود، ببیند. او می‌گوید: «از همان لحظه اولی که کودکان این سرزمین را دیدم، ستاره‌ای در چشمشان داشتند و درمورد رؤیاهای خود درباره نوازندگان مشهور دنیا حرف می‌زدند. پدر و مادر این کودکان آدم‌های خوبی هستند و مثل خیلی‌های دیگر دوست دارند فرزندانشان در محیط سالمی تربیت شوند. تنها گناه آنها بی‌پولی است. آنها هیچ انتظاری ندارند و چشم به کمک کسی ندوخته‌اند.»

روزی که بووز از ویسنت گرررو می‌رفت، به کودکان این محله قول داد یک روز برای‌شان مدرسه‌ای دست و پا می‌کند که پُر از آلات موسیقی مختلف باشد. آن‌وقت آنها می‌توانند ساز دلخواهشان را کوک کنند و آزادانه بنوازند. بووز بعد از برگشت از ویسنت گرررو، کنسرت‌های خیریه بیشماری در پاریس برگزار می‌کند و با کمک یکی از بنیادهای خیریه فرانسه هزینه ساخت مدرسه و خرید 21 ترومپت، کلارینت، ساکسیفون و ویولنسل آماده می‌شود. حالا ویسنت‌ گرررو جای دیگری شده است.

ویسنت گرررو در 10 مایلی جنوب اوآخاکا قرار دارد؛ شهری که گردشگران دسته‌دسته راهی آن می‌شوند و مشهورترین غذاهای جهان را دارد. سال 1980 بود که مقامات دولتی مکزیک تصمیم گرفتند زمین‌های بایر غیرمسکونی اطراف اوآخاکا را باز کنند. خانواده‌های فقیری که بیشتر، مهاجران سراسر مکزیک و آمریکای مرکزی بودند راهی این زمین‌ها شدند و بنای زندگی در آنجا را برداشتند. آنها خانه‌های موقتی‌شان را روی این زمین‌ها و در حاشیه محل دفن زباله‌ها ساختند. حالا ویسنت گرررو چیزی نزدیک به 13 هزار نفر ساکن دارد؛ مردمی که در لبه‌ زباله‌دانی زندگی می‌کنند و مشامشان از بوی پس‌مانده‌ها و زباله‌های مردم شهرهای اطراف پُر شده است. خودشان در تعریف منطقه محل زندگی‌شان می‌گویند: «ویسنت گرررو چند کلیسا، یک مرکز درمانی و یک جاده آسفالت دارد و روی دیوار تمام خانه‌هایش گرافیتی‌های زیادی کشیده شده است.

سال 2011 بود که مدرسه موسیقی افتتاح شد. کامرینو لوپز، 33ساله، نوازنده ساز بادی کلارینت اولین استاد موسیقی بود که حاضر شد برای آموزش به نوجوانان راهی ویسنت گرررو شود. سال اول، این مدرسه فقط 25 شاگرد داشت. آنها مفاهیم ابتدایی موسیقی را یاد می‌گرفتند و روی سطل‌ها و صندلی‌های خالی ریتم‌ها را تمرین می‌کردند. لوپز می‌گوید: «شهرت محله ویسنت گرررو آن‌قدر بد بود که روزهای اول هیچ معلمی راضی نمی‌شد به اینجا بیاید. مردم شهرهای دیگر یک شوخی رایج درباره اهالی این محله میان خودشان دارند که می‌گوید: مردم ویسنت گرررو مجانی آدم می‌کُشند. حالا همه چیز در حال تغییر است و مردم به خودشان و محله‌شان افتخار می‌کنند.»

حالا مدرسه موسیقی ویسنت گرررو چیزی نزدیک به صد دانش‌آموز دارد و به یک نقطه کانونی در جامعه این محله تبدیل شده است. در این سال‌ها بووز چند بار به ویسنت گرررو سفر کرده و هر بار تعدادی آلات موسیقی اهدایی یا خریداری‌شده را برای نوجوانان این محله آورده است. آرماندو خوارز، 13 سال دارد و تنها نوازنده شیپور زنگوله‌دار است. او سال گذشته به‌دلیل دعواهای مکرر با همکلاسی‌ها و بروز خشونت شدید از مدرسه اخراج شده بود. خوارز می‌گوید: «من قبل از این ترجیح می‌دادم در خیابان‌ها ولو باشم و با دوستانم روی دیوار خانه‌ها گرافیتی بکشم.» خوارز خجالتی، تندخو و باهوش‌ترین شاگرد مدرسه موسیقی است. او هرگز پدرش را ندیده و مادرش هر روز ساعت‌های زیادی بیرون از خانه کار می‌کند. همین باعث شده او با پسرعموهایش سرگرم شده و پایش به باندهای محلی باز شود. او می‌گوید: «موسیقی مرا آرام می‌کند. من اینجا دوستان جدیدی دارم و حال دیگر به‌ندرت در خیابان‌ها پرسه می‌زنم.»

ونسا سیلوا واسکز، جوان‌ترین شاگرد مدرسه موسیقی ویسنت گرررو است. او هشت سال دارد و تلاش می‌کند به بهترین شکل ممکن انگشت‌هایش را روی حفره‌های فلوت قرار دهد. روزهای اول می‌خواست ساکسیفون یاد بگیرد اما شکستگی دندان جلویش مانع یادگیری او شد. پدر و مادر واسکز 10 سال پیش به امید پیداکردن کار بهتر، راهی ویسنت گرررو شدند. مادرش می‌گوید: «من هیچ وقت این شانس را نداشتم که نواختن سازهای موسیقی را یاد بگیرم اما مطمئنم موسیقی می‌تواند ذهن کودکان را از یاد‌گرفتن بدی‌ها منحرف کند.»

لوپز معتقد است موسیقی حس جمعی ارزش‌گذاری به جامعه را تقویت می‌کند و مسیر جدیدی در باورهای کودکان می‌سازد. فلوریدا ولاسکوئز، نوازنده 15 ساله کلارینت می‌گوید: «آرزو دارم یک روز نوازنده‌ای حرفه‌ای شوم و برای خانواده‌ام خانه قشنگی بخرم. زندگی ما تا اینجا بسیار سخت بوده و من همیشه نگران خانواده‌ام بوده‌ام. موسیقی به من کمک کرد بتوانم یک زندگی بهتر را بیرون از این محله در ذهنم تصور کنم و هر روز به امید آینده‌ای بهتر بیدار شوم.»